۶ عاملی که ممکن است باعث افزایش ناگهانی کلسترول شوند

کلسترول، ماده‌ای چربی‌مانند در خون، برای عملکرد صحیح بدن ضروری است، اما افزایش ناگهانی آن می‌تواند خطراتی برای سلامتی به همراه داشته باشد. در این مقاله، به بررسی ۶ عامل اصلی که ممکن است باعث افزایش ناگهانی سطح کلسترول شوند، می‌پردازیم. این اطلاعات بر اساس منابع معتبر پزشکی، از جمله مقاله‌ای از وب‌سایت Healthline، گردآوری شده است. با گرین اسپرت همراه باشید.

۱. رژیم غذایی ناسالم

توضیح: مصرف غذاهای سرشار از چربی‌های اشباع و ترانس، مانند فست‌فود، گوشت‌های فرآوری‌شده، و محصولات لبنی پرچرب، می‌تواند سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) را به‌سرعت افزایش دهد. همچنین، مصرف بیش‌ازحد قند و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده می‌تواند تعادل لیپیدی خون را مختل کند.
مثال‌ها:

• خوردن مداوم غذاهای سرخ‌شده یا کیک و شیرینی‌های صنعتی.
• مصرف زیاد نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر.
  راهکار: رژیم غذایی متعادل با تمرکز بر میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، و چربی‌های سالم (مانند روغن زیتون و آووکادو) را دنبال کنید.

۲. افزایش وزن یا چاقی

توضیح: اضافه‌وزن، به‌ویژه تجمع چربی در ناحیه شکم، می‌تواند سطح کلسترول LDL را افزایش و کلسترول HDL (کلسترول خوب) را کاهش دهد. این تغییرات اغلب به دلیل افزایش مقاومت به انسولین و اختلالات متابولیکی رخ می‌دهند.
مثال‌ها:

• افزایش وزن ناگهانی به دلیل پرخوری یا کاهش فعالیت بدنی.
  راهکار: حفظ وزن سالم از طریق رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم، مانند پیاده‌روی یا تمرینات مقاومتی، می‌تواند به کنترل کلسترول کمک کند.

۳. کاهش فعالیت بدنی

توضیح: کم‌تحرکی یا کاهش ناگهانی فعالیت بدنی می‌تواند سطح کلسترول HDL را کاهش داده و LDL را افزایش دهد. ورزش منظم به متابولیسم چربی‌ها کمک کرده و کلسترول را در محدوده سالم نگه می‌دارد.
مثال‌ها:

• توقف ورزش به دلیل مصدومیت یا تغییر سبک زندگی.
• سبک زندگی پشت‌میزنشینی بدون فعالیت بدنی کافی.
  راهکار: حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی متوسط (مانند دوچرخه‌سواری یا شنا) در هفته را هدف قرار دهید.

۴. مصرف داروهای خاص

توضیح: برخی داروها می‌توانند به‌طور غیرمستقیم باعث افزایش کلسترول شوند. این شامل داروهای کورتیکواستروئیدی، دیورتیک‌ها، یا داروهای ضدافسردگی خاص است که متابولیسم چربی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
مثال‌ها:

• مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدها برای بیماری‌های التهابی.
• استفاده از بتابلوکرها برای فشارخون بالا.
  راهکار: با پزشک خود درباره اثرات جانبی داروها مشورت کنید و در صورت لزوم، جایگزین‌های مناسب را بررسی کنید.

۵. تغییرات هورمونی

توضیح: تغییرات هورمونی، مانند یائسگی، بارداری، یا بیماری‌هایی مانند کم‌کاری تیروئید، می‌توانند باعث افزایش ناگهانی کلسترول شوند. کاهش استروژن در یائسگی، به‌ویژه، می‌تواند سطح LDL را بالا ببرد.
مثال‌ها:

• زنان در دوره یائسگی یا پس از آن.
• کم‌کاری تیروئید تشخیص داده نشده.
  راهکار: آزمایش‌های منظم تیروئید و مشاوره با پزشک برای مدیریت هورمونی می‌تواند مفید باشد.

۶. عوامل ژنتیکی و بیماری‌های زمینه‌ای

توضیح: برخی افراد به دلیل شرایط ژنتیکی مانند هیپرکلسترولمی خانوادگی، مستعد افزایش ناگهانی کلسترول هستند. همچنین، بیماری‌هایی مانند دیابت یا بیماری‌های کلیوی می‌توانند متابولیسم چربی را مختل کنند.
مثال‌ها:

• سابقه خانوادگی کلسترول بالا.
• دیابت نوع ۲ کنترل‌نشده.
  راهکار: آزمایش ژنتیک یا بررسی منظم سطح کلسترول برای تشخیص زودهنگام و درمان مناسب توصیه می‌شود.

نتیجه‌گیری

افزایش ناگهانی کلسترول می‌تواند نتیجه ترکیبی از عوامل سبک زندگی، داروها، تغییرات هورمونی، یا شرایط ژنتیکی باشد. برای پیشگیری، تمرکز بر رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، و معاینات پزشکی دوره‌ای ضروری است. اگر نگران سطح کلسترول خود هستید، با پزشک مشورت کنید تا آزمایش‌های لازم انجام شده و برنامه درمانی مناسب تنظیم شود.

منبع: Healthline – What Can Cause a Sudden Increase in Cholesterol