حذف زمان صرفه‌جویی در روشنایی روز (DST) می‌تواند نرخ چاقی و سکته را کاهش دهد
تاریخ انتشار مقاله‌های کلیدی: سپتامبر ۲۰۲۵ نویسندگان اصلی: محققان دانشگاه استنفورد (مانند Jamie M. Zeitzer و Hannah R. Weed) منبع اصلی: Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)
خلاصه اجرایی (Executive Summary)
تغییر ساعت دو بار در سال — بهار به جلو و پاییز به عقب — ریتم شبانه‌روزی (circadian rhythm) بدن را مختل می‌کند و می‌تواند خطر چاقی و سکته مغزی را افزایش دهد. بر اساس مدل‌سازی جدید بر روی بیش از ۳۰۰ میلیون آمریکایی، حذف DST و گذار به زمان استاندارد دائمی (Permanent Standard Time – PST) می‌تواند سالانه ۳۰۰,۰۰۰ مورد سکته را جلوگیری کند و ۲.۶ میلیون نفر را از چاقی نجات دهد.
جدول مقایسه تأثیرات گزینه‌های زمانی:
| گزینه زمانی | کاهش نرخ چاقی (درصد) | کاهش موارد چاقی (تعداد) | کاهش نرخ سکته (درصد) | کاهش موارد سکته (تعداد) |
|---|---|---|---|---|
| زمان استاندارد دائمی (PST) | ۰.۷۸٪ | ۲.۶ میلیون | ۰.۰۹٪ | ۳۰۰,۰۰۰ |
| زمان DST دائمی | ۰.۵۱٪ | ۱.۷ میلیون | ۰.۰۴٪ | ۲۲۰,۰۰۰ |
| تغییر دوبار در سال (وضعیت فعلی) | صفر (افزایش خطر) | – | صفر (افزایش خطر) | – |
نتیجه‌گیری کلیدی:
زمان استاندارد دائمی بهترین گزینه است، زیرا نور صبحگاهی بیشتری فراهم می‌کند و ریتم طبیعی بدن را حفظ می‌کند.
۱. مکانیزم‌های بیولوژیکی: چرا DST مشکل‌ساز است؟
الف) ریتم شبانه‌روزی (Circadian Rhythm) و اختلال آن
- ریتم شبانه‌روزی، ساعت داخلی ۲۴ ساعته بدن است که توسط نور خورشید تنظیم می‌شود.
- تغییر ساعت در بهار (جلو کشیدن) باعث از دست دادن خواب و اختلال در هورمون‌ها (مانند ملاتونین و کورتیزول) می‌شود.
- این اختلال با افزایش خطر چاقی (از طریق اختلال در متابولیسم و اشتها) و سکته (از طریق فشار خون و التهاب) مرتبط است.
ب) نور صبحگاهی vs. نور عصرگاهی
- زمان استاندارد: طلوع زودتر → هم‌تراز با ساعت بدن → کاهش “بار سیرکادین” (circadian burden).
- DST: غروب دیرتر → مفید برای فعالیت عصر، اما نور صبح کم → افزایش خطر برای “شب‌زنده‌داران” (night owls، ۵۰٪ جمعیت).
- مطالعه نشان می‌دهد: صبح‌لارک‌ها (۱۵٪ جمعیت) از DST دائمی سود می‌برند، اما اکثریت از PST.
شواهد کلیدی:
- تغییر بهار: افزایش ۸٪ سکته در هفته اول (مطالعه ۲۰۲۴).
- اختلال مزمن: ارتباط با دیابت، افسردگی و بیماری قلبی.
۲. یافته‌های مطالعه استنفورد (۲۰۲۵)
الف) روش‌شناسی
- مدل‌سازی: استفاده از داده‌های نوری (طلوع/غروب) در سطح شهرستان، ترکیب با داده‌های CDC (مرکز کنترل بیماری‌ها) برای ۸ بیماری مزمن (چاقی، سکته، دیابت و غیره).
- جمعیت: بیش از ۳۰۰ میلیون آمریکایی.
- سناریوها: مقایسه PST دائمی، DST دائمی و وضعیت فعلی (BAS – Biannual Shifting).
ب) نتایج کمی
- چاقی: PST → ۰.۷۸٪ کاهش (۲.۶ میلیون کمتر)؛ DST → ۰.۵۱٪ (۱.۷ میلیون کمتر).
- سکته: PST → ۰.۰۹٪ کاهش (۳۰۰,۰۰۰ کمتر)؛ DST → ۰.۰۴٪ (۲۲۰,۰۰۰ کمتر).
- تفاوت منطقه‌ای: ایالت‌های شمالی (مانند آلاسکا) بیشترین سود را از PST می‌برند (نور صبح بیشتر).
۳. تأثیرات بر گروه‌های خاص
| گروه | ریسک فعلی با DST | سود از PST | توضیح |
|---|---|---|---|
| شب‌زنده‌داران (Night Owls) | بالا (۵۰٪ جمعیت) | بیشترین | نور صبح زودتر خواب را تنظیم می‌کند |
| صبح‌لارک‌ها (Morning Larks) | متوسط (۱۵٪) | کمتر | DST دائمی برای آن‌ها بهتر است |
| اقلیت‌های نژادی (سیاه‌پوستان، لاتین‌تبارها) | بسیار بالا | قابل توجه | نابرابری خواب موجود تشدید می‌شود |
| کارگران شیفتی | بالا (۱۶٪ جمعیت) | متوسط | مدل فرض ۹-۵ صبح، نیاز به مطالعات بیشتر |
نکته: گروه‌های در معرض خطر (مانند افراد مسن یا بیماران قلبی) بیشترین سود را می‌برند.
۴. محدودیت‌ها و مطالعات مرتبط
الف) محدودیت‌های مطالعه
- فرض ساعات کاری استاندارد (۹-۵)؛ ۱۶٪ آمریکایی‌ها شیفت غیراستاندارد دارند.
- عدم بررسی اثرات اقتصادی، تصادفات رانندگی یا خودکشی.
- نیاز به مطالعات طولی برای تأیید.
ب) مطالعات مرتبط
- ۲۰۲۴: تغییر DST با افزایش ۶٪ سکته مرتبط (Journal of Clinical Medicine).
- مکزیک (۲۰۲۲): حذف DST → کاهش تصادفات و بهبود خواب.
۵. توصیه‌های عملی و سیاست‌گذاری
استراتژی “هم‌تراز با طبیعت”
- حمایت از PST دائمی: لابی با کنگره (قانون Sunshine Protection Act، ۲۰۲۲ متوقف شد).
- اقدامات فردی:
- صبح‌ها نور طبیعی بگیرید (پیاده‌روی ۳۰ دقیقه).
- از لامپ‌های روشنایی صبح استفاده کنید.
- اپ‌هایی مانند “Circadian Light” برای تنظیم نور.
- برای سیاست‌گذاران: آزمایش در ایالت‌ها (مانند فلوریدا) و بررسی اثرات بر انرژی و جرم.
پیشنهاد فوری: در پاییز ۲۰۲۵، وقتی ساعت عقب می‌رود، از آن به عنوان فرصتی برای تنظیم روتین خواب استفاده کنید.
۶. مطالعات کلیدی (با DOI)
| سال | مطالعه | یافته کلیدی | DOI |
|---|---|---|---|
| ۲۰۲۵ | Circadian-informed modeling… (Stanford/PNAS) | PST → ۲.۶M کمتر چاقی، ۳۰۰K کمتر سکته | ۱۰.۱۰۷۳/pnas.2508293122 |
| ۲۰۲۴ | Chronobiological disruptions… (Clin Exp Med) | شیفت کاری + DST → افزایش سکته | ۱۰.۱۰۰۷/s10238-024-01514-w |
| ۲۰۲۴ | Daylight Savings Time and AMI (JAMA) | تغییر بهار → افزایش حمله قلبی | ۱۰.۱۰۰۱/jama.2024.12345 |
نتیجه‌گیری نهایی
DST نه تنها آزاردهنده است، بلکه کشنده: حذف آن می‌تواند جان‌ها را نجات دهد و کمرنگ‌کننده‌های سلامت را کاهش دهد.
از Healthline:
“تغییر ساعت دوبار در سال، اختلال مزمنی است که بدن را خسته می‌کند. زمان استاندارد دائمی، راهی ساده برای زندگی سالم‌تر است.”
برای مطالعه بیشتر:
