آیا خوردن بیش از حد پروتئین خطرناک است؟
نیاز بدن به پروتئین به عوامل مختلفی از جمله وزن، سن، اهداف ترکیب بدنی، سطح فعالیت بدنی و سلامت کلی بستگی دارد. پروتئین، یکی از سه درشت‌مغذی اصلی در کنار کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها، برای سلامت انسان ضروری است.
انواع مختلفی از پروتئین‌ها در بدن وجود دارند که در فرایندهای حیاتی مانند انتقال اکسیژن، عملکرد سیستم ایمنی، انتقال تکانه‌های عصبی و رشد نقش دارند. اما آیا ممکن است مصرف بیش از حد پروتئین مشکل‌ساز شود؟ در این مطلب، به بررسی علمی این موضوع می‌پردازیم.
نیاز بدن به پروتئین
مقدار پروتئین مورد نیاز بدن به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله وزن، سن، سطح فعالیت بدنی و شرایط خاص مانند بارداری یا بیماری‌های خاص.
میزان توصیه‌شده روزانه (RDA) برای پروتئین ۰.۸ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (یا ۰.۳۶ گرم به ازای هر پوند) است. با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که افراد فعال از نظر بدنی به مقدار بیشتری پروتئین نیاز دارند. بسیاری از سازمان‌های حرفه‌ای توصیه می‌کنند که این افراد روزانه ۱.۲ تا ۲ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن مصرف کنند.
برای ورزشکاران، این نیاز ممکن است حتی بیشتر باشد. همچنین، زنان باردار یا شیرده، افراد مسن و کسانی که شرایط پزشکی خاصی دارند، نیاز بیشتری به پروتئین دارند. به عنوان مثال، میزان توصیه‌شده پروتئین برای زنان باردار ۱.۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.
نگرانی‌های مرتبط با مصرف زیاد پروتئین
برخی نگرانی‌ها درباره ایمنی رژیم‌های غذایی پرپروتئین وجود دارد، از جمله تأثیرات آن بر سلامت کلیه‌ها، قلب و استخوان‌ها. با این حال، بیشتر این نگرانی‌ها توسط تحقیقات علمی تأیید نشده‌اند.
بیماری‌های قلبی
برخی معتقدند که رژیم غذایی پرپروتئین ممکن است خطر بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. اما تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم‌های پرپروتئین معمولاً به سلامت قلب آسیب نمی‌رسانند. برای مثال، مطالعه‌ای با حضور ۱۲,۰۶۶ بزرگسال هیچ ارتباطی بین مصرف پروتئین حیوانی یا گیاهی و افزایش خطر بیماری‌های قلبی نشان نداد. همچنین، بررسی‌های انجام‌شده در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۳ هیچ ارتباطی بین مصرف بالای پروتئین و خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی، سکته مغزی یا سایر پیامدهای مرتبط با قلب پیدا نکردند.
سلامت استخوان
مطالعات قدیمی‌تر نگرانی‌هایی را درباره کاهش تراکم معدنی استخوان در رژیم‌های پرپروتئین مطرح کرده بودند. اما تحقیقات جدیدتر نشان می‌دهند که رژیم‌های پرپروتئین می‌توانند برای سلامت استخوان مفید باشند. بررسی‌ای در سال ۲۰۱۹ با تحلیل ۱۳ مطالعه نشان داد که مصرف پروتئین بالاتر از میزان توصیه‌شده RDA با کاهش خطر شکستگی لگن و افزایش تراکم معدنی استخوان مرتبط است. پروتئین، همراه با مواد مغذی دیگری مانند کلسیم و ویتامین D، برای سلامت استخوان ضروری است. در واقع، بیش از یک‌سوم توده استخوانی از پروتئین تشکیل شده است.
توصیه‌ها
اگر قصد افزایش مصرف پروتئین یا دنبال کردن رژیم غذایی پرپروتئین را دارید، بهتر است با یک متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید. آنها می‌توانند به شما کمک کنند تا رژیم غذایی‌تان از نظر تغذیه‌ای کامل باشد و نیازهای خاص شما را برآورده کند.
منبع: Healthline – Is It Dangerous to Eat Too Much Protein?
