شما با کفش ورزش می‌کنید یا بدون کفش؟ ورزش بدون کفش در باشگاه‌های یوگا و پیلاتس رایج است، اما در ورزش‌های گروهی و باشگاه‌های عمومی همه با کفش ورزش می‌کنند. فکر می‌کنید کدام روش درست است؟ محققان تحقیقات زیادی در این زمینه انجام داده‌اند و مزایای و معایب ورزش بدون کفش را بررسی کرده‌اند. با گرین اسپرت همراه باشید.
راهنمای مطالعه
- مزایای ورزش بدون کفش
- ۱. ثبات
- ۲. افزایش هماهنگی
- ۳. تقویت پاها
- ۴. افزایش پویایی پا
- ۵. آگاهی حسی
- چه زمانی نباید بدون کفش ورزش کنیم؟
- آیا دویدن روی تردمیل بدون کفش مجاز است؟
- فواید دویدن روی تردمیل بدون کفش
- معایب دویدن روی تردمیل بدون کفش
- نکاتی درباره دویدن روی تردمیل بدون کفش
- ۱. به‌آرامی شروع کنید
- ۲. به فرم دویدن توجه کنید
- ۳. قبل از ورزش، بدنتان را گرم کنید
- ۴. تردمیل خوب انتخاب کنید
- ۵. به بدن خود توجه کنید
- ۶. بهداشت را در الویت قرار دهید
- آیا پیاده روی بدون کفش مجاز است؟
- مزایای پیاده روی بدون کفش
- خطرات احتمالی پیاده روی بدون کفش
مزایای ورزش بدون کفش
امروزه ورزش بدون کفش بیش از قبل رایج شده است. کارشناسان سلامت و مربیان ورزش می‌گویند ورزش‌کردن بدون کفش مزایایی برای پا و بدن انسان دارد. طبق تحقیقات اگر بدون کفش اما درست و آگاهانه ورزش کنید، دردهای ناشی از حرکات تکراری کاهش می‌یابد و قوس ستون فقرات اصلاح می‌شود. ورزش بدون کفش برای افراد تازه‌کار ممکن است کمی خسته‌کننده و خطرآفرین باشد. در ابتدا بهتر است با پیاده‌روی‌های کوتاه و حرکات ساده شروع کنید و قبل از تمرین پاها را گرم کنید. در ادامه مهم‌ترین مزایای ورزش‌کردن بدون کفش را مرور می‌کنیم.
۱. ثبات
ورزش بدون کفش سبب افزایش ثبات در پاها و بدن می‌شود. وقتی با پای برهنه ورزش می‌کنید، می‌توانید انگشتان پاهایتان را باز کنید. درنتیجه سطح تماس پایتان با زمین بیشتر می‌شود و ثبات بیشتری خواهید داشت. ورزش با پای برهنه وضعیت پا و انگشتانتان را نیز بهبود می‌دهد. اگر انگشتان پایتان به‌مرور زمان به‌خاطر پوشیدن کفش‌های نامناسب تغییر شکل داده‌اند، ورزش بدون کفش فرم و شکل آنها را اصلاح می‌کند.
۲. افزایش هماهنگی
پابرهنه‌بودن بخشی طبیعی از وجود انسان است. کارشناسان ورزشی می‌گویند بازگشت به این شیوه طبیعی باعث می‌شود الگوهای حرکتی واقعی خود را دوباره یاد بگیریم. درنتیجه نحوه درگیری عضلاتمان بهبود می‌یابد. با گذشت زمان گیرنده‌های حسی عمقی بدنمان فعال می‌شوند و هماهنگی، ثبات و تعادل بیشتری خواهیم داشت. طبق تحقیقات هرچقدر بدن متعادل‌تری داشته باشیم، خطر آسیب‌رسیدن به مفاصل کاهش می‌یابد.
۳. تقویت پاها
وقتی با پای برهنه تمرین می‌کنید، تمام ماهیچه‌های پایتان درگیر می‌شوند، اما وقتی کفش ورزشی به پا کرده‌اید، چنین اتفاقی نمی‌افتد. کفش‌های ورزشی با اهداف گوناگونی طراحی می‌شوند، مثلا کفش‌های مخصوص دویدن برای کمک به حرکت شما طراحی شده‌اند و روی تعادل بدن تأثیری ندارند و به همین دلیل عضلات انگشتان و کف پای شما درگیر نمی‌شوند و به مرور زمان فشار روی مفاصل افزایش می‌یابد. این فشار پاهایتان را ضعیف و آسیب‌پذیر می‌کند.
۴. افزایش پویایی پا
ورزش بدون کفش حرکت انگشتان پا و تحرک مچ پا را بهبود می‌بخشد. بیشتر مردم با کفش ورزش می‌کنند، اما کارشناسان هنوز مطمئن نیستند که آیا کفش نقش مهمی در سلامت بدن دارد یا خیر. طبق تحقیقات، استفاده از کفش فواید زیادی دارد اما به‌مرور زمان با توزیع غیرطبیعی وزن پاها را ضعیف می‌کند. وقتی بدون کفش ورزش می‌کنید، تمام ماهیچه‌ها درگیر و رباط‌های پا فعال می‌شوند و تعادل بدن حفظ می‌شود. درنتیجه تحرک و پویایی پا افزایش می‌یابد.
۵. آگاهی حسی
یکی از مزایای ورزش بدون کفش بازخورد حسی است. وقتی پاهای شما مستقیم روی زمین قرار می‌گیرند، مغزتان هشیارتر می‌شود و دستوراتی به بدن می‌دهد. مغز نحوه قرارگیری پا روی زمین و مقدار فشار را تنظیم می‌کند. وقتی کفش به پا داریم، مغز دریافت حسی مستقیمی ندارد و دستوری به بدن نمی‌دهد، بنابراین فشار روی پاها تنظیم نمی‌شود و به‌مرور زمان به مفاصل آسیب می‌رسد.
چه زمانی نباید بدون کفش ورزش کنیم؟
ورزش‌کردن با کفش یا بدون کفش به سلیقه و شرایط شما بستگی دارد. البته کارشناسان توصیه می‌کنند در ورزش‌هایی مثل کوهنوردی و صخره‌نوردی، بهتر است کفش پایتان کنید. علاوه‌بر این اگر در رشته مدنظر تازه‌کارید و حرکات را به‌خوبی بلد نیستید، بهتر است کفش‌هایتان را درنیاورید. در حرکات پرشی نیز برای محافظت از مفاصلا خوب است کفش مخصوص پا کنید.
بعضی باشگاه‌ها اجازه ورزش بدون کفش را نمی‌دهند، چراکه محیط باشگاه آلوده است و احتمال انتقال بیماری‌ها افزایش خواهد یافت. اگر در باشگاه عمومی و شلوغ ورزش می‌کنید، باید خطرات بالقوه را جدی بگیرید و بدون کفش ورزش نکنید.
آیا دویدن روی تردمیل بدون کفش مجاز است؟
کارشناسان ورزشی می‌گویند بهتر است هنگام ورزش با تردمیل کفش به پا داشته باشید. یکی از مهم‌ترین دلایل این توصیه رعایت بهداشت است. در ادامه، مزایا و معایب دویدن روی تردمیل بدون کفش را بررسی می‌کنیم. بااین‌حال اگر تصمیم دارید بدون کفش با تردمیل ورزش کنید، با سرعت بسیار کم شروع کنید تا بدن و ذهنتان با هم هماهنگ شوند. با گذشت زمان می‌تواند سرعت و شدت تمرین خود را افزایش دهید.
فواید دویدن روی تردمیل بدون کفش
دویدن بدون کفش فرم طبیعی حرکات شما را اصلاح می‌کند. وقتی پابرهنه می‌دوید، بدن شما فشار را روی قسمت جلویی پا وارد می‌کند و ضربه و فشار به پاشنه منتقل نمی‌شود؛ درنتیجه نیروی وارده به مفاصل را کاهش می‌دهد و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.
وقتی پابرهنه روی تردمیل می‌دوید، ماهیچه‌های ساق و کف پاهایتان تقویت می‌شوند. کفش ورزشی ضعف‌ها و عدم تعادل پاهایتان را مخفی می‌کند، ولی وقتی بدون کفش می‌دوید این مشکلات آشکار و عضلات مجبور می‌شوند برای حفظ تعادل بیشتر تلاش کنند. به‌مرور زمان تعادل، ثبات و هماهنگی ماهیچه‌ها افزایش می‌یابد و خطر آسیب‌های ورزشی کم می‌شود.
معایب دویدن روی تردمیل بدون کفش
حین دویدن کفش‌ها از پای شما محافظت می‌کنند. بدون کفش پاها بیشتر در معرض فشار و ضربه‌اند. علاوه‌بر این، حرکت سریع تسمه تردمیل ممکن است روی پای شما خراش و کبودی ایجاد کنند. سریع دویدن با پای برهنه روی تردمیل شاید به پوست شما آسیب بزند و پاهایتان تاول بزند. تاول‌ها دردناک‌اند و طول می‌کشد تا بهبود یابند. به همین دلیل ممکن است برنامه تمرینی‌تان را مختل کنند.
نکته مهم دیگر بهداشت محیط است. شما باید پس از هر بار استفاده، تردمیل را به‌خوبی تمیز کنید. اگر در باشگاه ورزش می‌کنید، دویدن بدون کفش روی تردمیل ممکن است احتمال انتقال بیماری‌های باکتریایی و قارچی را افزایش دهد. بنابراین شاید ورزش در خانه بدون کفش مفید باشد، اما در باشگاه بهتر است کفش پایتان کنید.
نکاتی درباره دویدن روی تردمیل بدون کفش
اگر پس از بررسی مزایا و معایب دویدن با پای برهنه تصمیم گرفتید ورزش بدون کفش را امتحان کنید، باید نکات مهمی را در نظر داشته باشید. رعایت این نکات موجب حفظ سلامت شما می‌شود و خطر آسیب‌های ورزشی را کاهش می‌دهد. در ادامه این نکات را با هم مرور می‌کنیم.
۱. به‌آرامی شروع کنید
اگر اولین بار است می‌خواهید بدون کفش بدوید، با سرعت کم شروع کنید و زمان کمی بدوید. به‌تدریج سرعت و مسافت را افزایش دهید تا پاهایتان فرصت داشته باشند با شرایط جدید تطبیق پیدا کنند. شما می‌توانید ابتدا با کفش‌هایی بدوید که زیره نازکی دارند. این کار به بدنتان کمک می‌کند اختلاف ارتفاع را درک کند. پس از مدتی پاهایتان آمادگی خواهند داشت که بدون کفش بدوید.
۲. به فرم دویدن توجه کنید
وقتی با پای برهنه می‌دوید، بدنتان تمایل دارد که فشار را از روی پاشنه بردارد و تعادل را با پنجه پا حفظ کند. این اتفاق به افزایش تعادل و بهبود فرم دویدن شما کمک می‌کند. علاوه‌بر این، باید با آگاهی و توجه بیشتری بدوید. تلاش کنید زانوهایتان را خم نگه دارید و روی پنجه پا فرود بیایید تا احتمال آسیب به مفاصل را کاهش دهید.
۳. قبل از ورزش، بدنتان را گرم کنید
فرقی نمی‌کند با کفش ورزش می‌کنید یا بدون کفش؛ گرم‌کردنِ درست یکی از مهم‌ترین نکات برای هر نوع ورزشی است. وقتی بدن خود را گرم می‌کنید، گردش خون در اندام‌های مختلف زیاد می‌شود، مفاصلتان بهتر حرکت می‌کنند و بدن برای شروع حرکات سنگین آماده می‌شود. برای گرم‌کردن به‌مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه به‌آرامی روی تردمیل راه بروید، سپس دویدن را آغاز کنید.
۴. تردمیل خوب انتخاب کنید
انتخاب تردمیل مناسب بسیار مهم است. شما نیاز ندارید تردمیل تخصصی بخرید تا بتوانید بدون کفش ورزش کنید، اما باید مطمئن باشید که سطح تردمیلتان صاف باشد و تعادل شما را بر هم نزند. قبل از شروع ورزش، سطح تسمه را بررسی کنید تا هیچ ذره و قطعه تیزی روی آن نباشد، چراکه قطعات تیز به پایتان آسیب می‌زنند و احتمال بریدگی و کبودگی را افزایش می‌دهند.
۵. به بدن خود توجه کنید
حین ورزش باید به بدن خود آگاه باشید. اگر دچار هرگونه درد یا ناراحتی جدی شدید، ورزش را متوقف کنید و از یک کارشناس یا مربی مشورت بگیرید. دویدن بدون کفش برای افراد مبتدی چالش‌برانگیز است، بنابراین مهم است به‌مرور استقامت و قدرت بدنی‌تان را افزایش دهید و آهسته پیش بروید. در این مسیر، مربی حرفه‌ای می‌تواند کمک بزرگی برایتان باشد.
۶. بهداشت را در الویت قرار دهید
قبل از کار با تردمیل پاهایتان را بشویید و مطمئن شوید پاهایتان کاملا تمیزند تا آلودگی را به تسمه تردمیل منتقل نکنید. در پایان ورزش هم تسمه تردمیل را تمیز کنید. تجمع عرق و آلودگی روی تردمیل محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند. این باکتری‌ها از طریق خراش‌های کوچک وارد بدن می‌شوند و احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی را افزایش می‌دهند.
آیا پیاده روی بدون کفش مجاز است؟
شاید شما فقط در خانه بدون کفش راه بروید، اما بعضی ورزشکاران در تمرینات روزانه خود بدون کفش راه می‌روند و ورزش می‌کنند. این ورزشکاران معتقدند ورزش‌کردن بدون کفش مزایای زیادی دارد و به همین دلیل دیگران را تشویق می‌کنند پیاده روی بدون کفش را امتحان کنند.
کارشناسان زیادی به والدین می‌گویند وقتی کودک در حال یادگیری راه‌رفتن است، به او اجازه دهند بدون کفش راه برود. این کار بر سیستم عضلانی و مفاصل کودک اثر می‌گذارد و نحوه راه‌رفتن را بهبود می‌دهد. علاوه‌بر این، پیاده روی بدون کفش آگاهی حسی کودک را بیشتر می‌کند و کودک بدنش را بهتر می‌شناسد.
مزایای پیاده روی بدون کفش
طبق تحقیقات، مهم‌ترین مزیت پیاده روی بدون کفش یادگیری الگوی صحیح راه‌رفتن است. کفش‌ها با لایه‌های مختلفی که دارند الگوی طبیعی قدم‌برداشتن را از بین می‌برند و فرم حرکت عضلات و مفاصل را تغییر می‌دهند.
وقتی بدون کفش راه می‌روید، تسلط بیشتری روی پایتان و درنتیجه تعادل بیشتری خواهید داشت و دردهای عضلانی‌تان تسکین می‌یابند. اصلاح فرم حرکت پا به بهبود وضعیت لگن و زانو نیز کمک می‌کند. کارشناسان می‌گویند بهتر است کفش‌های نامناسب را کنار بگذارید تا دامنه حرکتی ماهیچه‌ها و رباط‌ها کامل باشد. همچنین دیگر انگشت‌هایتان تغییر شکل نمی‌دهند و زیبایی پاهایتان حفظ می‌شود.
خطرات احتمالی پیاده روی بدون کفش
راه‌رفتن بدون کفش در خانه مشکلی ندارد، اما وقتی پابرهنه بیرون می‌روید در معرض خطرات زیادی قرار می‌گیرید. کارشناسان می‌گویند اگر پاهای قوی نداشته باشید و برای اولین بار بدون کفش بیرون بروید، احتمال آسیب دیدن بافت‌های مختلف زیاد است. در ضمن با پیاده روی بدون کفش در معرض خطرات بالقوه زمین هستید؛ سطوح ناهموار و خیس، تغییرات دما، خرده‌شیشه و سایر اجسام تیز ممکن است به پایتان صدمه بزنند. محیط خارج از خانه آلوده است. باکتری‌های محیطی می‌توانند به‌راحتی وارد بدنتان شوند و بیماری‌های عفونی ایجاد کنند. پزشکان می‌گویند افراد مبتلا به دیابت باید قبل از پیاده روی بدون کفش با پزشک خود مشورت کنند، چراکه ممکن است زخم‌هایی روی پایشان ایجاد شود که متوجهش نشوند و این مسئله خطرناک است.
