وقت آن است که چندوظیفگی را کنار بگذارید!
در دنیای امروز، چندوظیفگی (مالتی‌تسکینگ) اغلب تشویق می‌شود و گاهی اوقات اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. اما تمرکز روی یک کار در هر زمان، فوایدی مانند افزایش تمرکز و کاهش استرس به همراه دارد.
آیا تا به حال پیش آمده که همزمان با گوشی خود مشغول گشت‌وگذار باشید، برنامه‌ای تماشا کنید و با کسی صحبت کنید؟ یا شاید در محل کار سعی کرده‌اید پروژه‌ای را تمام کنید، در جلسه زوم شرکت کنید، به پیام‌های اسلک پاسخ دهید و در عین حال ناهار بخورید؟
بیشتر ما تجربه کرده‌ایم که توجه‌مان به سمت‌های مختلفی کشیده شود. به ما گفته شده که چندوظیفگی مهارتی کلیدی برای استخدام و بهره‌وری است. اما آیا این واقعاً بهترین روش است؟
چندوظیفگی همیشه بخشی از زندگی ما خواهد بود، اما مهارت‌های تک‌وظیفگی (مونوتسکینگ) اکنون بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارند.
تک‌وظیفگی چیست؟
«مونو» به معنای «تک» یا «یکی» است. تک‌وظیفگی یعنی تمرکز کامل روی یک کار در یک زمان. این مفهوم ساده به نظر می‌رسد، اما فراتر از صرفاً خط زدن وظایف از فهرست کارهایمان است؛ این درباره بازپس‌گیری توجه پراکنده‌مان است.
در مقابل، «چندوظیفگی» اصطلاحی است که از دهه ۱۹۶۰ برای توصیف توانایی کامپیوترها در انجام چند کار به صورت همزمان به کار رفت. با پیشرفت فناوری، چندوظیفگی به بخشی از فرهنگ ما تبدیل شده است.
ما روزانه حجم عظیمی از اطلاعات را از مدرسه، کار، رسانه‌های اجتماعی، اخبار و زندگی شخصی‌مان پردازش می‌کنیم. چندوظیفگی رسانه‌ای، به‌ویژه، در میان همه گروه‌های سنی رایج است، نه فقط کودکان و جوانان. این می‌تواند به اضافه‌بار شناختی یا اطلاعاتی منجر شود که باعث مه مغزی، اختلال در حافظه و فرسودگی می‌شود.
در یک نظرسنجی از ۲۰۰۰ نفر، بیش از نیمی از آن‌ها حتی در تعطیلات به کار ادامه داده‌اند. این موضوع مرز بین کار و استراحت را محو می‌کند و بازیابی و تجدید قوا از اضافه‌بار شناختی را دشوارتر می‌سازد.
اگرچه واکنش استرسی به چندوظیفگی هنوز به‌طور گسترده مطالعه نشده، اما یک کارآزمایی کنترل‌شده تصادفی در سال ۲۰۲۳، اولین بررسی جامع از پاسخ‌های استرسی زیستی انسان به چندوظیفگی و وقفه‌های کاری در یک محیط آزمایشی کنترل‌شده بود. نتایج نشان داد که ما می‌توانیم تا حدی با استرس ناشی از انجام چند کار سازگار شویم، اما وقتی این استرس مزمن شود، پیامدهای بالقوه مضری به دنبال دارد.
فواید تک‌وظیفگی
تک‌وظیفگی راهی برای کاهش استرس روی مغز است، اما مانند یک عضله است که باید دوباره تقویت شود. تک‌وظیفگی می‌تواند به موارد زیر کمک کند:
- کاهش استرس
- کاهش احساس غرق شدن در فهرست وظایف
- بهبود روابط
- افزایش کیفیت کار
ما همگی به‌طور طبیعی تک‌وظیفه‌ای به دنیا می‌آییم. کودکان توانایی ذاتی دارند که در لحظه حضور داشته باشند و روی یک چیز تمرکز کنند.
بازسازی توانایی تک‌وظیفگی ممکن است در ابتدا عجیب به نظر برسد، اما اگر با کارهای روزمره شروع کنید، تمرکز روی کارهای دشوارتر آسان‌تر خواهد شد.
در کتاب «دوازده تک‌وظیفه»، تچر واین پیشنهاد می‌کند که عضلات تک‌وظیفگی باید با فعالیت‌های اصلی مانند خواندن، راه رفتن، گوش دادن، خوابیدن، خوردن، یادگیری، آموزش، خلق کردن و غیره تمرین داده شوند.
چگونه تک‌وظیفگی را تمرین کنیم؟
به سادگی، روی یک چیز تمرکز کنید. بله، احتمالاً باید گوشی خود را کنار بگذارید. با کارهای کوچک شروع کنید. ابزاری مانند تایمر پومودورو می‌تواند با ایجاد جلسات کوتاه همراه با استراحت‌های منظم به شما کمک کند.
گوشی خود را روی حالت «مزاحم نشوید» بگذارید و این تک‌وظایف را امتحان کنید:
- پیاده‌روی ۱۰ تا ۲۰ دقیقه‌ای: به موسیقی یا پادکست گوش ندهید، سگ خود را همراه نبرید و عکاسی نکنید. فقط حس راه رفتن بدن‌تان را احساس کنید، نفس بکشید و به صداهای طبیعی اطراف‌تان گوش دهید. ممکن است ابتدا احساس کسالت کنید، و این اشکالی ندارد — شما در حال تقویت عضلات تک‌وظیفگی خود هستید!
- غذاخوردن آگاهانه: زمانی را برای خوردن وعده‌های غذایی بدون حواس‌پرتی (دیجیتال یا غیره) اختصاص دهید. غذا را با دقت بچشید و به آرامی بجوید، طعم هر لقمه را حس کنید.
- مشاهده یک چیز: ۱۵ دقیقه را به تماشای غروب یا طلوع خورشید، ابرها، یک درخت یا یک اثر هنری اختصاص دهید. با دقت نگاه کنید و هر جزئیاتی که می‌توانید را متوجه شوید.
فعالیت‌هایی مانند پازل، کتاب‌های رنگ‌آمیزی یا حتی کارهای خانه مثل شستن ظرف‌ها یا تا کردن لباس‌ها نیز برای تمرین تک‌وظیفگی عالی هستند.
پادزهری برای اضافه‌بار دیجیتال
خواندن کتاب فیزیکی آرامش‌بخش است، چون هیچ تبلیغ یا اعلانی روی صفحات آن ظاهر نمی‌شود! خواندن می‌تواند مغز را به حالت آرامش ببرد و حتی اگر روزانه به عادت تبدیل شود، ممکن است به طول عمر کمک کند. تایمری برای ۱۰ دقیقه تنظیم کنید، گوشی خود را خاموش یا بی‌صدا کنید و بخوانید. همین. وقتی آماده شدید، به جلسات طولانی‌تر بروید.
اگر حواس‌تان پرت شد، به آرامی خود را به لحظه حال و کتاب‌تان بازگردانید.
نتیجه‌گیری
تک‌وظیفگی می‌تواند به ما کمک کند تا با استرس کمتر، با وضوح، کیفیت و تمرکز بیشتری به اهداف‌مان برسیم. این درباره استفاده آگاهانه از توجه و در نهایت انرژی‌مان است.
با بازسازی توانایی تک‌وظیفگی، به‌تدریج میل به چندوظیفگی کاهش می‌یابد و آن‌گاه متوجه خواهید شد که کنترل توجه خود را دوباره به دست آورده‌اید. مغزتان از شما تشکر خواهد کرد.
